Herkes İçin Ekolojik Okuryazarlık
YVES ROCHER VAKFI
TOPRAĞIN KADINLARI 2022 KAZANALARI BELLİ OLDU!
Derneğimiz Kurucularından Doç Dr. Meneviş Uzbay Pirili, İzmir'de ekolojik okuryazarlık eğitimlerindeki öncü çalışmalarıyla toprağın Kadını Ödülünü kazandı.
Türkiye’de bu sene 7. kez düzenlenen Yves Rocher Vakfı Toprağın Kadınları Ödülü’nün 2022 kazananları toprağı, biyoçeşitliliği ve kadın gücünü destekleyen ilham veren projeleri ile Ebru Baybara Demir (Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Yönetimi Projesi), Selvi Gürevin (Atıksızev – Toprak Hareketi), Meneviş Uzbay Pirili (Yeryüzünün Dilini Anlamak için Ekolojik Okur-Yazarlık Eğitimi) oldu.
Ekolojik Okuryazarlık Eğitimleri
Ekolojik Okuryazarlık, her yaştan ve gruptan insana yönelik, katılımcı ve interaktif eğitim yöntemini benimseyen bir sürdürülebilir yaşam eğitimi ve öğretisidir. Amacı, gezegenimizin ve doğanın milyarlarca yıldır yeryüzünde yaşamı olanaklı kılan temel süreçlerini ve işleyiş prensiplerini HERKESİN ANLAYABİLECEĞİ biçimde öğretmektir. Bir diğer ifadeyle doğanın kendine özgü dilinin anlaşılmasını amaçlamaktadır ve doğayla kopmuş olan ilişkilerin yeniden onarılmasını hedeflemektedir.
Ekolojik okuryazarlık eğimleri temel olarak; katılımcıların hem insan-doğa ilişkilerine, süregelen ekolojik sorunlara ilişkin farkındalıklarının gelişmesi hem de gerek bireysel gerekse kent yaşamında sürdürülebilir yaşam biçimlerine yönelik çözümlere aktif özneler olarak katılmalarını amaçlamaktadır. Ekolojik Okuryazarlık eğitimlerinin İzmir’de yaygınlaşarak gelişmesi, Kentimizde sürdürülebilirlik kültürünün gelişmesine ve ekolojik bir topluluğun oluşum ve yaygınlaşmasına katkı sağlayacaktır.
ZEYTİNCE Derneği, dernek kurucularından Doç Dr. Meneviş Uzbay Pirili öncülüğündeki eğitmen ekibiyle birlikte 2017 yılından bu yana, çeşitli kurumlarla işbirliği kapsamında İzmir’deki gençlere ve yetişkinlere yönelik Ekolojik Okuryazarlık eğitim ve senim erlerini sürdürmektedir. Bölgedeki merkezi ve yerel yönetimlerle ve ilgili pek çok paydaşla işbirliği içinde yürütülen eğitim programlarına, 2021 yılı sonu itibariyle 2,000’e yakın kişi katılmıştır. (Tablo 1)
Tablo 1: 2017 – 2021 : ZEYTINCE E.E.Y.D ‘nin Gerçekleştirdiği Ekolojik Okuryazarlık Eğitimleri
Faaliyet Adı
| Destek Veren Kurumlar | Katılımcı Sayısı (kişi) |
E.F.E Seminerleri 2017 ve 2018 | İzmir Türk Koleji -Ege Üniversitesi İ.İ.B.F | 60 |
| AEGEE Semineri (2018) | -AEGEE -Ege Üniversitesi | 40 |
Doğa ve Bilim Okulları: Zeytinin Bir Bildiği var Projesi 2018 -2019 | TÜBİTAK Ege Üniversitesi Zeytince EYDD | 50 |
Kentte Ekolojik Okuryazarlık Seminerleri (ÜÇ kez 2018, 2019 ve 2020) | -İzmir Büyükşehir Belediyesi -İzmir Akdeniz Akademisi – Zeytince EYDD | 300 |
Kampüste Ekolojik Okuryazarlık 2019- 2020 | -Ege Üniversitesi Rektörlüğü | 400 |
| Çeşitli Kurumlara günlük seminerler (2019) | – Zeytince EYDD | 300 |
| Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi: İzmir Belediyeleri Çalışanlarına Eğitim (Kasım-Aralık 2021) | – İzmir Büyük Şehir Belediyesi | 400 |
| TOPLAM | 1850 KİŞİ |
Yaratıcı, Katılımcı ve Bütüncül Bir Öğrenme Süreci: Doğayla Konuşmak
Ekolojik okuryazarlık eğitimi, didaktik eğitim modellerinden farklı bir eğitim yöntemi önermektedir. Eğitimler, kuramsal ve olgusal bilgilerin aktarılmasının yansıra katılımcılarda merak duygusunu geliştiren, ilham veren, onların yapabilirlik kapasitesini arttıran ve dolayısıyla insan-doğa ilişkisini duyumsayarak, deneyimleyerek öğrenmelerini destekleyen atölye çalışmalarını da içermektedir. Bu kapsamda, eğitim sürecinde, katılımcıların farklı kavrama ve öğrenme kapasitelerinin, duygusal zekalarının, sosyal zekalarının ve aynı zamanda da ekolojik zekalarının beslenmesi ve entegre edilmesi ön plana çıkmaktadır.
Ekolojik Okuryazarlık eğitim süreci ‘doğayla konuşmak’ olarak adlandırmaktadır. Doğal dünya ile girişilen her türlü konuşmanın biçimi ve yapısı doğayla kopmuş olan ilişkiyi onarıcı bir süreç ve aynı zamanda iyileştirici bir sanatıdır. Ekolojik okuryazarlık eğitimi yöntem olarak, bilimsel bilginin gücünün, doğaya ve dünyaya duygusal olarak bağlanma, katılma ve bu doğrultuda sorumluluk alma neşesiyle birleştirilmesini benimsemektedir
Ekolojik okuryazarlık eğitimleri, doğadaki yaşamı ve değişimleri ve aynı zamanda günümüzdeki ekolojik krizleri anlayabilmek için disiplinler arası ve bütüncül bir yöntemi benimsemektedir. Bu kapsamda eğitim süreci ekolojiyle ilgili alanlardan, felsefeye, mimari tasarıma, ekonomiye kadar uzanan geniş bir yelpazede yürütülmektedir.
2018’DEN BU YANA GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ
EKOLOJİK OKURYAZARLIK EĞİTİM VE SEMİNERLERİ:
Ekolojik Okuryazarlık Eğitmeni : Meneviş Uzbay Pirili
Yer: Zeytin Okulu, Karaburun İnecik İzmir
Katılımcı Sayısı : 60 kişi (lise ve üniversite öğrencileri)
Ekolojik Okuryazarlık ile ilgili ilk eğitim çalışmalarına Zeytince EYDD’nin Karaburun, İnecik Köyünde bulunan Zeytin Okulu binamızın, Mayıs 2016 da açılmasını takip eden 2017 yılında başlandı.
Ekonomi Felsefe Ekoloji (E.F.E) Seminerinde, lise ve üniversite öğrencilerinden oluşan bir grup katılımcıya Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi tanıtıldı.
E.F.E seminerleri her yıl Zeytin okulu bünyesinde bir kez olmak üzere yapılmaya devam etmektedir.
AEGEE Avrupa Öğrencileri Forumu
(28 Mart 2018 ve 23 Mart 2019 )
Bu Etkinlik Avrupa Öğrencileri Forumu (European Students Forum- AEGEE) İzmir temsilciliği vasıtasıyla gerek çeşitli yurtiçi üniversitelerden ve gerekse Avrupa’daki bazı üniversitelerden gelen öğrencilerin katılımıyla Zeytin Okulunda 29 Mart 2018 tarihinde bir günlük bir etkinlik düzenlemiştir. Bu etkinlik sürecinde sabah oturumunda sürdürülebilir yaşama ilişkin Topluluk Felsefe Tartışması (Community Philosophy Inquiry) metodu kapsamında bir interaktif katılıma dayalı bir forum düzenlenmiştir.
Öğleden sonraki oturumda ise Ekolojik okuryazarlık ve Ekolojik Zekâ üzerine Doç. Dr. Meneviş Uzbay Pirili bir seminer vermiştir. Ardından katılımcılarla içerisinde anıt ağaçların da yer aldığı bir zeytin rotası yürüyüşü gerçekleştirilmiştir.
23 Mart 2019 daki Etkinlik de ise Derneğimiz Kurucularından Akın Erdoğan oturumları yönetmiştir . Öğleden sonraki oturumda. Zeytin Rotası yürüyüşü yapılmıştır.
Proje Koordinatörü : Meneviş Uzbay Pirili ve R. Funda Barbaros
Proje Süresi : 2018- 2019 ve 2020 yıllarında 5’er hafta süren toplam üç kez eğitim verilmiştir
Destek Veren Kurumlar: Zeytince EYDD; İzmir Akdeniz Akademisi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi
Katılımcı Sayısı: İzmir kentinden 300 kişi (genç ve yetişkinler)
– İzmir Akdeniz Akademisi’nin desteğiyle 218, 2019 ve 2020 yıllarında İzmir’de her yaştan kentliye açık olan Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi gerçekleştirildi.
– Türkiye’de ilk kez bir yerel yönetim tarafından kentliye sunulan; ‘Herkes İçin Ekolojik Okuryazarlık Seminerleri’nde, farklı yaş ve meslek gruplarından, toplam 300 katılımcı haftada bir gün olmak üzere toplam 5 hafta süreyle eğitim gördü.
– Eğitimler, eğitmenlerin sunumları, video ve film gösterileri, katılımcı görüşlerinin paylaşıldığı tartışmalar, grup çalışmaları ve ekolojik sorunları ve konuları içeren uygulamalara yönelik haftalık ödevlerin değerlendirilmesi şeklinde organize edilmiştir.
– Yoğun ilgi gören ve katılımın ücretsiz olduğu Ekolojik Okuryazarlık seminerleri boyunca katılımcılar, hem birbirlerinden hem de eğitmenlerden öğrendiler; insan-doğa etkileşimine, ekolojik sorunlara, doğanın temel işleyiş prensiplerine ilişkin farkındalıkları arttı.
– Ayrıca, ekolojik sürdürülebilirlik boyutunun ötesine geçerek, bütüncül bir “iyi yaşam”ın olanakları üzerine düşünme, öğrenme ve hayata geçirebilme kapasitelerini geliştirdiler. Seminerleri tamamlayan katılımcılara katılım sertifikası verilmiş, yerel ve ulusal basında projeye ilişkin yayınlar gerçekleşmiştir.
BİRİNCİ SEMİNER DİZİSİ: 13 Şubat – 21 Mart 2019
İKİNCİ SEMİNER DİZİSİ : 07 Kasım – 5 Aralık 2019
ÜÇÜNCÜ SEMİNER DİZİSİ : 8 Aralık 2020 – 07 Ocak 2021 (Çevirim içi)
Akdeniz Akademisi’yle gerçekleştirdiğimiz III. seminer dizisini pandemi döneminden dolayı ONLINE olarak gerçekleştirdik.
TÜBİTAK 4004 Doğa Eğitim ve Bilim Okulları projesi kapsamında desteklenen, Ege Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü tarafından Doç. Dr. Meneviş Uzbay Pirili yürütücülüğünde gerçekleşen “Zeytinin Bir Bildiği Var Ekolojik Okur-Yazarlık Eğitimi” projesinde, Zeytince Derneği destekçi olarak yer almaktadır. Zeytin Okulu projenin çeşitli eğitimlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF), TÜBİTAK Doğa ve Bilim Okulları çağrısı kapsamında, yürütücülüğünü benim yaptığım, bir Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi Projesi yürütülmüştür. Sekiz ay süren proje kapsamında, Ege Üniversitesi İ.İ.B.F. lisans ve lisansüstü öğrencilerinden seçilmiş 50 kişilik öğrenci topluluğuna “Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi” verilmiştir. Eğitim etkinlikleri, projeye destek veren Zeytince Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin Karaburun’daki “Zeytin Okulu” eğitim binasında, Urla’da ve Karaburun’un çeşitli köylerinde gerçekleştirilmiştir.
Seminerler, arazi çalışmaları, deneysel çalışmalar, atölye ve grup çalışmaları ile değerlendirme toplantılarından oluşan eğitim etkinlikleri, öğrencilerin hem duyusal hem de bilişsel öğrenme kapasitelerini besleyecek doğrultuda kurgulanmıştır. Etkinlikler, Karaburun’un en önemli endüstriyel, kültürel ve ekolojik ürünü olan zeytin teması etrafında tasarlanmış ve Karaburun’un çeşitli köyleri ile Urla’ya ziyaretler yapılmıştır. Bu eğitim etkinlikleri boyunca öğrenciler;
- Karaburun zeytin rotası yürüyüşünde anıt zeytin ağaçlarıyla tanışıp, zeytin toplayıp, zeytinin kimyasını deneylerle öğrendiler;
- Zeytinyağı yapımı sürecinde, zeytin sıkımını deneyimlediler;
- Zeytinyağı tadımı etkinliğiyle, ağacından başlayıp sofralarımıza gelene değin zeytinin yolculuğunu öğrendiler ve Karaburun yöresel mutfağının tadına vardılar;
- Zeytinyağlı, nergis kokulu sabun yapım atölyesinde sabunun yapımına katıldılar;
- Atölye çalışmalarında, ekoloji ve ekonomiden, felsefe ve arkeolojiye kadar çeşitli konularda interaktif eğitim çalışmalarına katıldılar.
Bu projeyle, Türkiye’de ilk kez bir “Üniversite” düzeyinde Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi gerçekleşmiştir. Yerel basına da sıkça yansıyan projenin başarıyla tamamlanmasının ardından eğitime katılan öğrencilere, Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak tarafından “Ekolojik Okuryazar Sertifikaları” bir törenle verilmiştir.
Proje facebook: https://www.facebook.com/zeytininbirbildigivar
Zeytin Okulu ekibinden Prof. Dr. Funda Barbaros, Doç. Dr. Meneviş Pirili, Dr. Özge Kozal ve Pınar Börü, 9 Ekim 2019 tarihinde, Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi konferans salonunda yeryüzünün dilini anlamak için ekolojik okuryazarlık semineri verdiler.
EMOT Hastahanesi personeline, ekolojik okuryazarlık ile iglili bir günlük seminer verdik. Bu etkinlikte derneğimiz üyelerinden Prof. Dr. Funda Barbaros, Doç. Dr. Meneviş Uzbay Pirili. ve Selin Tuncer, katılımcı uygulamaların da içerildiği bir çalıştayı gerçekleştirdiler.
Proje Yürütücüsü : Meneviş Uzbay Pirili
Proje Süresi : Kasım 2019 – Haziran 2020
Destek veren Kurum: Ege Üniversitesi Rektörlüğü
Proje Yeri: Ege Üniversitesi Kampüsü;
Katılımcı Sayısı : 400 (üniversite öğrencisi)
Kampüste Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi Projesi, Ege Üniversitesi’nin farklı fakültelerinde okuyan öğrenciler arasında, sürdürülebilirliğin bir yaşam kültürü olarak benimsenmesine hizmet etmek ve onları çağımızın ekolojik ihtiyaçlarına hazırlamak amacıyla planlanmıştır. Kampüste Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi Projesi, üniversiteli gençlerin ekolojik sorunlarla ilgili gerek küresel ölçekte gerekse kendi üniversiteleri bünyesinde yürütülen çabaların farkına varmalarına ve bu girişimlerin bir parçası olmalarına katkı sağlayacaktır.
Türkiye’de ilk kez bir “Üniversite Kampüsü” kapsamında gerçekleşen bu Proje, Ege Üniversitesinde sürdürülmekte olan “Yeşil Üniversite Sürdürülebilir Kampüs” Projesine de katkı sağlamaktadır.
Kasım 2019 – Haziran 2020 tarihleri arasında toplam sekiz ay boyunca sürecek olan Projede her ay iki Fakülteden belirlenen 40 lisans öğrencisinin, iki tam gün (haftada bir tam gün olmak üzere) eğitim görmesi planlanmıştır. Projede toplam olarak 10 fakülteden öğrenci eğitim alacaktır. Bu eğitimlerimize Pandemi nedeniyle ara vermek durumunda kaldık.
İzmir’de ve Karaburun’da, yukarıda sıralanan Ekolojik Okuryazarlık Eğitimi faaliyetlerimizin giderek yaygınlaşması sonucu İzmir’de, Ekolojik Okuryazarlık olgusu giderek tanınırlık kazanmaya başlamıştır. Benim ve ekibimin bu projeye başladığımızdan beri hayalimiz buydu. Çeşitli kurumlar, sosyal sorumluluk projeleri kapsamında çalışanlarına/öğrencilerine Ekolojik Okuryazarlık Semineri vermemizi talep etmeye başladılar. 2019 yılının çeşitli zamanlarında bir günlük seminerler verdiğimiz kurumlar ve katılımcılar aşağıdaki gibidir.
Kurum İsmi | Katılımcı Sayısı (kişi) | Katılımcılar | Tarih ve Yer |
HUGOBOSS | 30 | Şirket Çalışanı | İzmir Mart 2019 |
D.E.U. Şehir Planlaması ve Mimarlık Fakültesi
| 40 | Öğretim Görevlileri/ Öğrenciler | İzmir Mart 2019 |
EMOT Hastanesi
| 25 | Doktor ve Hemşireler | İzmir Kasım 2019 |
Havagazı Fabrikası Gençlik Gönüllüleri
| 80 | Lise öğrencileri ve öğretmenleri | İzmir Ekim 2019 |
İzmir Büyükşehir Belediyesi | 25 | Proje Dairesi Çalışanları | İzmir Mayıs 2019 |
